7.2

Diversiteit

Tegenwoordig zijn er meer verschillen dan overeenkomsten in de samenleving. Vandaar dat er gesproken wordt over een pluriforme samenleving, met meerdere zienswijzen op het (samen)leven. Omdat werken in of voor een organisatie, zeker met vrijwilligers, ook werken met mensen betekent, is het raadzaam om verschillen te (h)erkennen. Het is daarnaast zaak verschillen te waarderen en te gebruiken als een kracht in plaats van als een zwakte.

Als organisatie kunt u ernaar streven een weerspiegeling te zijn van de samenleving, zodat u ook weet hoe deze samenleving te bedienen. Zeg nu zelf: hoe realistisch is het om een organisatie die jongeren wil helpen volledig draaiende te houden met vijftigplussers? En is het verstandig om een commissie voor vrouwenvoetbal in het leven te roepen zonder vertegenwoordiging van vrouwen? Wat betekent diversiteit verder voor uw communicatie? Of voor de taakverdeling? En wat doet u bijvoorbeeld met gezamenlijke feesten en diners? Waarom geen halalvlees op het menu?
Niet alleen toegenomen migratie, ook een groeiend oog voor verschillen en voor het respecteren daarvan hebben tot een diversere samenleving geleid. De wereld is mobieler geworden, de mensen zijn mondiger geworden en komen meer voor zichzelf op, communicatie was nog nooit zo gemakkelijk en we hebben toegang tot heel veel informatie.

Ook is er sprake van vergrijzing terwijl mensen langer moeten blijven werken. Daardoor zijn er meerdere generaties actief op een werkvloer of binnen een organisatie. Dat kan spanningen met zich meebrengen, maar ook kansen. Zo kunnen ouderen digitale competenties leren van jongeren, en kunnen jongeren iets opsteken van de (levens)ervaringen van ouderen.

Dit alles betekent dat u moet kijken naar de mens achter het ogenschijnlijke label dat we op hem plakken. U moet iedereen als gelijke beschouwen, terwijl er veel verschillen zijn. Voor uzelf betekent het dat u moet durven loskomen van dominante kaders. Iedereen heeft zijn referentiekader en hoe meer inzicht u daarin krijgt, des te meer u de ander kunt erkennen als een echte individuele ander en niet zomaar als een vrouw, man, homoseksueel, ex-migrant etc. Uiteindelijk wilt u zelf ook gezien worden als wie u echt bent, en niet als degene die men denkt dat u bent.

Kansen en valkuilen
Diversiteit binnen organisaties moet u zien als een middel en niet als een doel. Het gegeven biedt kansen voor uw organisatie: nieuwe invalshoeken, onderwerpen en betrokkenen.

• Gelijkheid en begrip
• Waardering
• Innovatie
• Wereldbeeld

Vergeet echter ook zeker de valkuilen niet:

• Een bron van conflicten
• Communicatie
• Ingroep versus uitgroep
• Discriminatie en pesten

In deze folder leest u meer over de kansen en de valkuilen van diversiteit.

Op weg naar een diversiteitsbeleid
Een grote mate van diversiteit op verschillende gebieden kan tot onzekerheid leiden. Het kan als bedreigend overkomen. Samenwerking van mensen met verschillende ideeën, culturen, opvattingen, overtuigingen, interesses of origine kan iemand ongemakkelijke gevoelens bezorgen. Het vergt sowieso veel van het denkvermogen om de ander te begrijpen.
Als u diversiteit in de organisatie wilt, moet dat in alle lagen van de organisatie gedragen worden. Een bestuur kan het beslissen en vastleggen in een beleid, maar moet het dan wel uitdragen en er middelen voor verwerven. Als bestuurders er niet pal achter staan, kunt u dat als leider ook niet van anderen binnen de organisatie verwachten. Dit kan beginnen met het opstellen van een diversiteitsbeleid, maar: het kan alleen eindigen in concrete acties en doelstellingen die navolging krijgen. (Zie ook hoofdstuk 3, Beleid.)

Een diversiteitsbeleid veronderstelt globaal de volgende uitgangspunten:

• Ontwikkel een idee
• Behoud en waardeer verschil(len)
• Besteed aandacht aan de verandering
• Houd de 30%-factor voor ogen
• Betracht openheid
• Schep bewustwording over voorkeuren voor overeenkomstige personen
• Schep bewustwording over het lichtvaardig toeschrijven van eigenschappen
• Besteed aandacht aan de introductie van nieuwe mensen
• Stel een introductieboek samen voor nieuwe (en oude?) vrijwilligers
• Besteed aandacht aan het eigen referentiekader en aan open vragen
• Werk met diversiteitsverantwoordelijken
• Blijf in gesprek over diversiteit

Meer over deze uitgangspunten voor diversiteitsbeleid en tips daarbij

vindt u in bijgaande folder.


Geraadpleegde bronnen

Bekijk hier de geraadpleegde bronnen.